Quan tâm nhiều hơn tới lao động nghèo

Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Minh Huân, cho biết, hiện có khoảng 20% lao động tham gia BHXH. Trong cơ chế thị trường, mở rộng đối tượng tham gia để tăng quyền lợi cho NLĐ và đồng thời cũng tiến tới hoàn thành mục tiêu có 50-60% số NLĐ được đóng bảo hiểm, Luật BHXH sửa đổi đã mở rộng cho nhiều đối tượng tham gia.

Với BHXH bắt buộc, từ 01/01/2016, luật sẽ bổ sung 03 đối tượng tham gia gồm: người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ 01 đến dưới 03 tháng; người hoạt động không chuyên trách ở xã phường, thị trấn; công dân nước ngoài vào làm việc hợp pháp tại Việt Nam. Riêng với BHXH tự nguyện, sẽ không khống chế tuổi trần tham gia của đối tượng, chỉ cần đóng đủ số năm và đủ tuổi nghỉ hưu sẽ được hưởng lương hưu. 

Theo ông Huân, Luật BHXH mới còn mở rộng sang khu vực lao động phi chính thức, thu nhập không ổn định. “Cuộc sống mưu sinh hằng ngày của người nông dân vất vả lo từng bữa ăn, làm sao họ nghĩ được đến tương lai 10-20 năm sau. Do đó, cần có sự hỗ trợ của Chính phủ, giúp họ đóng BHXH để đảm bảo cuộc sống về sau này”, ông Huân nói.

Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH) Trần Thị Thúy Nga cho biết, để tạo điều kiện cho nhóm đối tượng phi chính thức, Luật BHXH sửa đổi quy định ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ một phần chi phí đóng BHXH. Ngoài ra, mức sàn thu nhập làm căn cứ đóng BHXH sẽ hạ xuống bằng 22% mức chuẩn nghèo ở nông thôn (thay vì bằng mức lương cơ sở như hiện nay). Ngoài ra, người tham gia có thể đóng một lần cho nhiều năm trước khi tham gia BHXH hoặc đóng cho nhiều năm sau đó. “Với quy định này, sẽ giúp đối tượng khó khăn có điều kiện tham gia BHXH”, bà Nga nói.

Tăng trợ cấp ốm đau, thai sản

Trưởng Ban Thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam) Điều Bá Được cho biết, Luật BHXH sửa đổi còn hoàn thiện nhiều chính sách có lợi cho NLĐ, nhất là việc tăng trợ cấp chế độ ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất... trợ cấp ốm đau một ngày bằng mức trợ cấp ốm đau theo tháng chia cho 24 ngày (thay cho mức hiện nay là 26 ngày). Với NLĐ mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày, sẽ được nâng mức trợ cấp từ 45% hiện hành lên 50% mức tiền lương đóng BHXH của tháng liền kề trước khi nghỉ việc. Ngoài ra, còn tăng mức hưởng dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau ốm đau một ngày từ 25% lên 30% mức lương cơ sở.

Về chế độ thai sản, bà Nga cho biết, trong trường hợp mang thai hộ vì lý do nhân đạo, cả người mẹ mang thai và người mẹ nhờ mang thai đều được hưởng chế độ thai sản. "Trường hợp cả hai người mẹ đều được hưởng chế độ thai sản có gây áp lực cho Quỹ BHXH”? Bà Nga khẳng định: “Vì đối tượng này không nhiều nên không ảnh hưởng đến chi trả của Quỹ”.

Với trường hợp lao động nữ khi mang thai phải nghỉ việc dưỡng thai theo chỉ định của bác sỹ, chỉ cần đóng đủ BHXH từ 03 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh (quy định hiện hành là 06 tháng). Lao động nam có vợ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản 05 ngày với sinh thường; nghỉ 07 ngày nếu phẫu thuật và sinh con dưới 32 tuần tuổi.  Nếu vợ sinh đôi, chồng được nghỉ 10 ngày; sinh 03 trở lên, cứ thêm mỗi người con, được nghỉ thêm 03 ngày làm việc.

Điều chỉnh lương hưu khối nhà nước

Một trong những quy định mới của Luật BHXH sửa đổi thu hút sự quan tâm của dư luận thời gian qua chính là việc thay đổi tỷ lệ đóng hưởng BHXH.

   
Lương hưu khu vực nhà nước sẽ được điều chỉnh giống khu vực tư nhân từ năm 2046

Theo Luật BHXH sửa đổi, điều kiện về thời gian đóng BHXH để đạt được tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa 75% sẽ được điều chỉnh theo lộ trình tăng dần thời gian. Theo lộ trình mới, NLĐ có thời gian đóng BHXH phải đủ 30 năm đối với nữ (trước đó là 25 năm) và 35 năm đối với nam (trước đó là 30 năm) thì đạt tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa 75%.  

Mặt khác, để giảm thiểu tình trạng về hưu trước tuổi, Luật BHXH sửa đổi tăng tỷ lệ giảm trừ do nghỉ hưu trước tuổi từ 1% lên 2% tương ứng với mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi. Luật đã nâng mức hưởng BHXH một lần và tử tuất một lần cho khoảng thời gian đóng BHXH từ năm 2014 trở đi để phù hợp với mức đóng.

Luật cũng đã đặt ra lộ trình tiến tới điều chỉnh tiền lương, tiền công tháng đã đóng BHXH của lao động trong khu vực nhà nước theo CPI như đối với khu vực ngoài nhà nước. Đặc biệt, theo bà Trần Thị Thúy Nga, Luật BHXH sửa đổi đã đặt ra lộ trình cụ thể tiến tới việc tính bình quân tiền lương, tiền công cả quá trình đóng BHXH đối với lao động trong khu vực nhà nước giống như khu vực ngoài nhà nước.

Theo đó, NLĐ bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/2025 trở đi thì sẽ tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian như lao động trong khu vực tư nhân. “Ngoài ra, người bị phạt tù giam vẫn được hưởng lương hưu. Với người đang hưởng lương hưu ra nước ngoài định cư sẽ được giải quyết hưởng trợ cấp một lần”, bà Nga cho biết./.

Nguồn: baohiemxahoi.gov.vn