62 năm đã trôi qua, lịch sử đã khẳng định chiến thắng Điện Biên Phủ là một chiến thắng điển hình trong lịch sử cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của Quân và Nhân dân Việt Nam đã đánh thắng quân viễn chinh Pháp có tiềm lực quân sự mạnh, vũ khí trang bị hiện đại, để ghi thêm một mốc son rực sáng nhất trong thế kỷ XX. Chiến thắng Điện Biên Phủ làm tăng niềm tự hào dân tộc, niềm tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam do Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện; cổ vũ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân một lòng, một dạ chiến đấu dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, vì nền độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của Nhân dân. Chiến thắng Điện Biên Phủ không chỉ là sự kết thúc thắng lợi một cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của Nhân dân Việt Nam, mà còn là sự kiện khởi đầu cho một cao trào của phong trào cách mạng giải phóng dân tộc của nhân dân các nước thuộc địa đứng lên đấu tranh thoát khỏi ách nô dịch của chủ nghĩa thực dân trong lịch sử thế giới cận  hiện đại.

         Thắng lợi của Nhân dân Việt Nam ở Điện Biên Phủ không chỉ là thắng lợi của khát vọng độc lập dân tộc của nhân dân Việt Nam, mà còn là khát vọng hòa bình của tất cả các dân tộc bị áp bức trên thế giới, là một giá trị phổ quát của nhân loại tiến bộ. Vì trước trận Điện Biên Phủ, trong suốt 500 năm lịch sử chế độ thuộc địa, chưa từng có một nước thuộc địa nào đánh thắng cuộc chiến tranh xâm lược của một đế quốc lớn, chưa có một nước thuộc địa nào dùng phương pháp hòa bình buộc các nước cai trị thuộc địa trao trả độc lập thực sự. Về điều này, trong cuốn sách “Trận Điện Biên Phủ dưới con mắt người Pháp”, tác giả Guyn Roa (Jules Roy), ký giả kiêm sử gia, nguyên đại tá quân viễn chinh Pháp, nhận xét rằng: “Trên toàn thế giới, trận Oatéclô cũng ít có tiếng vang hơn. Điện Biên Phủ thất thủ gây ra một sự kinh hoàng ghê gớm. Đó là một trong những thất bại lớn của phương Tây, báo hiệu sự tan rã của các thuộc địa và sự cáo chung của một nền cộng hòa. Tiếng sấm của sự kiện Điện Biên Phủ vẫn còn âm vang”. “Tiếng sấm” Điện Biên Phủ chấn động địa cầu, vang tới những vùng xa xôi còn đang chìm đắm trong đêm dài nô lệ, thức tỉnh và truyền niềm tin cho các dân tộc bị áp bức vùng lên đấu tranh. Và thực tế, trong khoảng thời gian gần hai thập niên sau Điện Biên Phủ, hàng loạt nước thuộc địa và phụ thuộc ở châu Á, châu Phi, Mỹ Latinh lần lượt giành được độc lập, với hình thức và mức độ khác nhau. Không chỉ vậy, Điện Biên Phủ góp phần làm thay đổi cục diện thế giới trong nửa sau của thế kỷ XX. Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ mang ý nghĩa là chiến thắng chung của phong trào đấu tranh vì hòa bình, tiến bộ xã hội trên toàn thế giới. Chính vì vậy, năm 1964, kỷ niệm 10 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Điện Biên Phủ như là một cái mốc chói lọi bằng vàng của lịch sử. Nó ghi rõ nơi chủ nghĩa thực dân lăn xuống dốc và tan rã, đồng thời phong trào giải phóng dân tộc khắp thế giới đang lên cao đến thắng lợi hoàn toàn”. Điện Biên Phủ còn như một “điểm hẹn tất yếu” mà lịch sử dành cho số phận của những cuộc chiến tranh xâm lược trong thời đại ngày nay. Rằng, bất cứ dân tộc nào áp đặt ý muốn của mình lên dân tộc khác, cuối cùng nhất định sẽ thất bại.

         Điện Biên Phủ là một mốc dấu lịch sử khẳng định ý chí và sức mạnh của dân tộc Việt Nam. Chiến thắng này là sự phát huy thành quả của cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 và là chỗ dựa vững chắc, tạo nên lực lượng và ý chí, niềm tin và kinh nghiệm để quân và dân Việt Nam trên cả hai miền Nam, Bắc tiến lên đánh bại chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ, đưa đất nước Việt Nam bước vào kỷ nguyên độc lập, thống nhất hoàn toàn, tiến hành sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước. Sau này, Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp cho biết: “Trong quá trình kháng chiến chống Mỹ, hàng triệu thanh niên lên đường vào Nam chiến đấu, trong đó hàng vạn “Chiến sĩ Điện Biên Phủ” đã lập công xuất sắc. Hàng ngàn “Chiến sĩ Điện Biên Phủ” đã tham gia cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 mà đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử”. Chiến thắng vĩ đại Điện Biên Phủ đã làm cho ba tiếng “Điện Biên Phủ” trở thành biểu tượng của sức mạnh Việt Nam. Chiến thắng vĩ đại đó có nguồn gốc sâu xa là truyền thống yêu nước nồng nàn, tinh thần độc lập, tự chủ, ý chí quật cường, bất khuất, trí thông minh, sáng tạo, tình đoàn kết nhân ái. Đó là những nhân tố chủ yếu tạo nên bản sắc văn hóa của dân tộc Việt Nam được hun đúc qua mấy nghìn năm lịch sử. Tinh thần Điện Biên Phủ trước hết là tinh thần yêu nước, là tinh thần “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”, bất khuất không cam chịu làm nô lệ, sẵn sàng xả thân vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, quyết chiến, quyết thắng; là sự kết hợp tinh thần dũng cảm kiên cường với trí thông minh sáng tạo và những nỗ lực phi thường để khắc phục những khó khăn tưởng chừng không thể vượt qua, làm được những việc tưởng chừng không thể làm nổi, tạo nên bước tiến vượt bậc về khả năng và sức mạnh chiến đấu để đánh bại mọi kẻ thù. Sức mạnh làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ là sức mạnh chính nghĩa, vì hòa bình của khối đại đoàn kết dân tộc, của toàn quân, toàn dân Việt Nam ta, từ tiền tuyến đến hậu phương được động viên vào trận quyết chiến Điện Biên Phủ. Lần đầu tiên chúng ta tập trung gần 5 sư đoàn chủ lực mạnh vào một trận đánh, động viên các chiến trường trong cả nước và hai nước bạn Lào, Campuchia chiến đấu phối hợp với chiến trường chính Điện Biên Phủ. Chúng ta đã huy động sức người, sức của từ vùng tự do Thanh - Nghệ - Tĩnh, Tây Bắc, Việt Bắc và cả nhiều tỉnh vùng địch tạm chiếm ở Bắc Bộ để chi viện cho chiến trường Điện Biên Phủ.

         Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ mang tầm vóc thời đại, có ý nghĩa lịch sử to lớn. Kết quả thắng lợi trong chiến dịch này là sự kết tinh của nhiều nhân tố, trong đó quan trọng nhất là sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Hồ Chí Minh; của chủ nghĩa yêu nước, tinh thần cách mạng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam, của ý chí quyết chiến, quyết thắng và sức mạnh của Quân đội nhân dân, lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam. Chiến thắng Điện Biên Phủ đồng thời là chiến thắng của tình đoàn kết chiến đấu bền chặt, thủy chung, son sắt giữa quân đội, nhân dân 3 nước Đông Dương và sự đoàn kết, giúp đỡ, ủng hộ của các nước anh em và bạn bè quốc tế. Chiến thắng Điện Biên Phủ, đó là sự kết tinh trí tuệ, bản lĩnh của Đảng, với một bộ chỉ huy thao lược, tài ba gồm những cá nhân xuất sắc. Sự lãnh đạo đó không những thể hiện ở đường lối chính trị và đường lối quân sự đúng đắn, ở sự chỉ đạo chiến lược và chiến thuật tài tình trên chiến trường mà điều quan trọng còn thể hiện ở vai trò tiên phong hy sinh, gương mẫu của những người đảng viên. Trước những thử thách ác liệt của trận Điện Biên Phủ, biết bao đảng viên ưu tú đã một lòng vì nước, vì dân, nêu cao tinh thần gương mẫu trong chiến đấu, không quản gian khổ, hy sinh, sẵn sàng xả thân để giành chiến thắng.

         Ngày nay, công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh tình hình mới càng đòi hỏi vai trò tiên phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên để bảo đảm thành công. Sức mạnh Điện Biên Phủ được tôn lên từ những chỉ đạo, quyết định mang tính chiến lược, trên cơ sở tôn trọng thực tế, nắm vững quan điểm thực tiễn, không chủ quan duy ý chí, luôn bám sát sự phát triển của thực tiễn, khi tình hình đã thay đổi. Nghĩa là “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”. Đây là bài học sâu sắc nhất về lãnh đạo và chỉ huy trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Bài học đó vẫn đang có ý nghĩa lớn khi chúng ta đang phát huy tinh thần “Điện Biên Phủ”, nêu cao lòng yêu nước, tinh thần độc lập tự chủ, ý chí tự lực tự cường, quyết tâm vượt qua thách thức, phát huy trí thông minh sáng tạo, dám nghĩ dám làm để làm nên nhiều “Điện Biên Phủ mới” trong sự nghiệp xây dựng đất nước trên nhiều lĩnh vực kinh tế, khoa học, giáo dục, văn hóa, xã hội... Bài học thực tiễn và sức sáng tạo của Điện Biên Phủ sống mãi. Đó là bài học gắn lý luận với thực tiễn; coi thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý; xuất phát từ thực tiễn, phân tích, phát hiện, nắm bắt đúng đắn những xu hướng phát triển mới, ứng phó với những biến động nhanh và phức tạp của tình hình thế giới và trong nước; là bài học không chủ quan, duy ý chí, không bảo thủ, giáo điều hay do dự, ngập ngừng. Chỉ như thế, mới có thể đưa công cuộc đổi mới đến thành công; chủ trương xóa đói, giảm nghèo, vươn lên làm giàu và hội nhập thế giới, gắn liền với nhiệm vụ giữ vững độc lập chủ quyền, toàn vẹn Quốc gia lãnh thổ giành được thắng lợi./